Voedselallergie of Voedselintolerantie?

 

In de geïndustrialiseerde landen leidt meer dan 20 % van de bevolking aan een vorm van voedselallergie of voedselintolerantie. Het percentage mensen dat een voedselallergie heeft ligt bij jonge kinderen tussen 5% en 10% en bij volwassenen tussen de 2% en 5%. De meerderheid van voedselintoleranties (15-18%) zijn een gevolg van niet immunologische oorzaken als Pseudo allergische reacties op verstoringen van enzymfuncties, chronische infecties en psychosomatische reacties welke met voedselintolerantie in verband worden gebracht.

 

Wat is een voedselallergie?

Voedselallergie is een abnormale reactie van het immuunsysteem. Dit treedt op wanneer het lichaam een ingrediënt in het voedsel als schadelijk ervaart – gewoonlijk een eiwit (allergeen). Bij de eerste keer dat je dat voedsel eet zal het immuunsysteem reageren door het aanmaken van specifieke afweerstoffen, immunoglobulines van het E-type (IgE), ter bestrijding. Neem je op een later tijdstip opnieuw voedsel met de voor jou schadelijke eiwit tot jou, dan triggert het de vrijgave van de IgE antilichamen en andere chemische producten, waaronder Histamine in een poging de binnendringers uit het lichaam te verdrijven. Histamine is een krachtig chemisch product dat een reeks van klachten kan veroorzaken, afhankelijk waar de Histamine vrijkomt:

• klachten aan de luchtwegen,
• klachten in maag-darm gebied,
• huidklachten en klachten aan de slijmvliezen
• klachten aan hart en bloedvaten

Als reactie op het vrijkomen van IgE antilichamen treden de allergische symptomen op met een of meer van de genoemde klachten.

Het meest frequent voorkomende en ook specifieke symptoom bij volwassenen is het zgn. Orale AllergieSyndroom (OAS). Dit kenmerkt zich door jeuk van de lippen en mondholte, soms doortrekkend naar de oren en al of niet gepaard gaande met zwelling. Men ziet dit vooral als allergie voor eiwitarme producten als groenten en fruit. Vaal hebben patiënten alleen last van vers fruit en groenten aangezien het allergeen hittelabiel is en bij bewerking uiteenvalt. Ook bij allergie voor eiwitrijke producten als pinda, noten, kippenei, koemelk, vis en schaaldieren, kan OAS optreden. Echter, ook meer ernstige reacties, zoals shock, kunnen optreden.

Aan Histamine is een apart hoofdstuk gewijd.

Ook een verkeerde Ademhaling geeft aanleiding tot een verstoring van het immuniteitssysteem met soortgelijke klachten. Er is dan sprake van hyperventilatie, maar dan een welke niet als zodanig wordt herkend. Een verkeerde ademhaling wordt gezien als een welvaartsziekte. Aan verkeerde Ademhaling wordt een apart hoofdstuk aan gewijd.

 

Wat is een voedselintolerantie?

 Voedselintolerantie is een chemische reactie op de aanwezigheid van (chemische) stoffen – meest toevoegingen – in voedsel. Hier speelt het afweer systeem geen rol. Het is een reactie van het spijsverteringsysteem. Het treedt op wanneer iets in het voedsel het spijsverteringsysteem irriteert of  wanneer een persoon niet in staat is voedsel op de juiste manier te verteren.

 

 Wie worden getroffen?

 Voedselallergie treedt meest op bij baby’s onder 12 maanden en kinderen onder 5 jaar waarvan het immuun systeem nog niet geheel ontwikkeld is. Bij ouderen treedt dit aanzienlijk minder op.

 Voedselintoleranties komen het meest voor bij kinderen omdat de hoeveelheid van de (chemische) stoffen welke aanleiding geven tot een reactie relatief hoger is dan bij volwassenen (gewichtsverschil). Zwangere vrouwen zijn ook gevoeliger t.g.v. hormonale invloeden. Senioren zijn gevoelig omdat lever en nieren trager werken en uitscheiding derhalve ook vertraagt. Bloodstelling aan giftige chemicaliën, geneesmiddelen of ziekte zoals darm infectie kunnen aanleiding zijn voor een voedselintolerantie.

 

Hoe vaak komt dit voor?

Voedselallergie (geen luchtweg allergieën zoals hooikoorts door pollen) komen bij 8% van de baby’s onder 12 maanden voor en bij 6-8 % van de kinderen.  Bij volwassenen komt het ongeveer 3% voor.

Voedselintolerantie komt veel vaker voor, zowel bij baby’s (o.a. via de moedermelk), kinderen als volwassenen. Effect hangt af van de mate van blootstelling. Met andere woorden, ieder reageert afhankelijk van de hoogte van de doses (stapel effect) welke hij/zij heeft binnengekregen. Daarbij speelt leeftijd en omvang een rol.

 

Welk voedsel?

De bekendste voedselallergieën zijn die van pinda’s (eigenlijk het product dat gebruikt wordt bij de verwerking van pinda’s), noten van bomen (walnoten, peacan bonen en amandelen), vis en schaaldieren, melk, eieren, soja producten en tarwe. Er is maar weinig van het schadelijke eiwit voor nodig om de allergieaanval te veroorzaken.

Bij Voedselintolerantie veroorzaken veelal kunstmatige toevoegingen de problemen: kleurstoffen, conserveermiddelen, smaakverbeteraars, natuurlijke chemicaliën als salicylaten en amine’s, sulfieten enz. Kleurstoffen kunnen in cosmetica ook bij aanbrengen op de huid voor klachten zorgen. `het blijft niet beperkt tot voedselinname.

 

Timing

Allergische reacties treden snel op, gewoonlijk binnen 30 minuten. Deze zijn vaak eenvoudig te herkennen. In een aantal gevallen kan de allergie bedreigend voor de gezondheid zijn; dit vraagt om acuut  medisch handelen. We kennen echter ook ‘vertraagde allergie’ welke niet door antilichamen wordt getriggerd.

Voedsel intolerantie reacties kunnen tot na 48 uur optreden; het effect kan cumulatief zijn, m.a.w. achtereenvolgende innamen van kleinere dosis kan uiteindelijk overschrijding van de drempel geven waarna reactie volgt.

 

Dosis

Allergische reacties volgt al op de kleinste hoeveelheid inname van het schadelijke eiwit.

Voedsel intoleranties zijn dosis afhankelijk. De ene mens is gevoeliger dan andere. Hier speelt ook het cumulatieve effect – opeenstapeling – een rol.

 

Wat zijn symptomen van voedselallergie?

Symptomen van Voedsel allergie kunnen variëren van mild tot ernstig, en de hoeveelheid voedsel, nodig om een reactie te krijgen, varieert van persoon tot persoon. Symptomen van voedsel allergie kunnen zijn:

Ademhaling:

• Zwelling van de luchtwegen met als gevolg
• Kortademigheid en
• Pijn op de borst bij doorademen
• Hevige astmatische klachten

Maag-darm gebied:

• Misselijkheid
• Maagpijn
• Diarree

Huidklachten:

• Uitslag op huid (o.a. gezicht)
• Netelroos
• Jeukende huid

Hart en bloedvaten:

• Hypotensie, plots optredende lage bloeddruk
• hartritmestoornis

In combinatie kan dit leiden tot Anafylactische reactie welke levensbedreigend kunnen worden.

 

Wat zijn de symptomen van Voedselintolerantie?

Symptomen van voedsel intolerantie kunnen zijn:

• Misselijkheid,
• Maagpijn,
• Gas, kramp, opgeblazen gevoel,
• Maagzuur,
• Zachte ontlasting,
• Diarree,
• Zweertjes in de mond,
• Astma,
• Loopneus,
• Regelmatig verkouden,
• Verstopte luchtweg,
• Gevoelig voor infecties,
• Migraine,
• Hoofdpijn,
• Hartkloppingen,
• Hartritmestoornis,
• Hypotensie,
• Huiduitslag , eczeem,
• Jeuk,
• Flushing,
• Gezwollen oogleden,
• Bedplassen,
• Snel geïrriteerd zijn .
• Stemmingswisselingen
• Nerveus
• Futloos
• Geheugenverlies
• Slaapstoornis
• Rusteloos
• Spierpijn en pijn in aanhechtingen

 

Diagnose

Voedselallergie: via de IgE bepaling , een prik test op de huid of een RAST test.

Voor een RAST test wordt bij de patiënt met een venapunctie bloed afgenomen, dat vervolgens wordt blootgesteld aan een groot aantal stoffen (allergenen) die allergische reacties kunnen oproepen. Iemand die allergisch is voor een of meer van deze stoffen heeft in zijn bloed IgE tegen deze stoffen. Deze zijn ook aanwezig in het afgenomen bloed en hechten zich aan de stof(fen) waarvoor de allergie bestaat. Vervolgens wordt een radioactieve stof toegevoegd aan het bloedmonster. Deze stof bindt zich aan het complex van allergeen en IgE. Aan de hand hiervan kan de hoeveelheid IgE bij elk allergeen worden bepaald. Hoe meer radioactiviteit bij een allergeen wordt gemeten, hoe groter de hoeveelheid IgE-antistoffen die eraan gebonden is en hoe ernstiger de allergie van de patiënt voor deze stof.

Voor voedselintolerantie bestaan in het reguliere circuit geen test mogelijkheden. Hier wordt het uitsluitingsprincipe gehanteerd: laat verdachte voedingstoffen achterwege. Heeft dit resultaat, dat wordt vermijden van inname geadviseerd.

In de alternatieve geneeskunde wordt door orthomoleculaire artsen en homeopaten gebruik gemaakt van alternatieve diagnose technieken, zoals de Prognos meting of de Asyra meting, maar ook volgens de Chinese geneeskunde. De Asyra meeting

 

Behandeling

In geval van Voedselallergie is het belangrijk om de voeding welke de schadelijke eiwit bevat te mijden, zeker wanneer het levensbedreigende allergie betreft. In die gevallen waar geen sprake is van levensbedreigende situatie is het persoonsafhankelijk hoe hier mee om te gaan. Lijsten met Histamine bevattend/vrijmakend voedsel zijn beschikbaar bij diëtisten of ziekenhuis.

Andere methoden zijn:

• Stabilisering van de mestcellen (o.a. Histamine)
• Beperken van de groei van de mestcellen
• Bestrijden van H1 en H2 anti histamine en leukotrine receptor blokkers

Desondanks is Histamine in de medische wereld een onbegrepen stof.

Zie ook het hoofdstuk Histamine.

In geval van Voedselintolerantie kan men de voedselinname van voedingstoffen met de schadelijke eiwit beperken on vermijden. Bijhouden van een voedsel dagboek kan hierbij helpen. Ook hier speelt na inname van de schadelijke eiwit Histamine een hoofdrol Hiervoor geldt hetzelfde  advies als hiervoor beschreven.

Meer gedetailleerde informatie over Voedselallergie en Voedselintolerantie vindt u o.a. op de website www.anafylaxis.nl van het Nederlandse Anafylaxis Netwerk.